Przestrzeganie prawa w Internecie
Dzisiaj, żyjąc w XXI w. nie sposób funkcjonować bez Internetu. Obecnie możemy znaleźć w nim niemal wszystko. Można powiedzieć, że posiadamy nieograniczony dostęp do wiedzy. Mało tego, możemy bez problemu kontaktować się z całym światem nie wychodząc z domu. Życie bez Internetu dla współczesnego człowieka, byłoby nie lada wyzwaniem, gdyż to właśnie w Internecie można załatwić co raz więcej spraw urzędowych, brać udział w kursach, toczyć dyskusje na wszelkiej maści tematy, poszerzać swoją wiedzę oraz relaksować się. Czy jednak zawsze korzystamy z Internetu w sposób zgodny z prawem? Jak ma się prawo ochrony własności intelektualnej, do rzeczy udostępnianych przez Internet? Czy to właśnie nie on, jest przypadkiem przestrzenią, gdzie to prawo jest najczęściej naginane i lekceważone?
Czym jest Internet?
Żeby odpowiedzieć na te pytania, warto najpierw zająć się wyjaśnieniem pojęć. Czym więc jest Internet? Encyklopedia PWN definiuje Internet jako ogólnoświatową sieć komputerową, która łączy sieci lokalne korzystające z protokołu TCP/IP. Według raportu serwisu We Are Social1 ilość użytkowników Internetu w 2016r wynosi 3,419 miliardów, co daje 46% populacji świata i wynosi jeden punkt procentowy więcej niż w roku 2015.
Za główną funkcję Internetu można uznać pozyskiwanie wszelkiej maści informacji. Poprzez różne portale użytkownicy mają możliwość zdobywać wiedzę na takie tematy jak np. nauka, historia, geografia, sport czy kultura. Bardzo popularne wśród użytkowników są również portale społecznościowe, z których obecnie korzysta, wg badać We Are Social, 2,307 miliardów osób, co stanowi 67% wszystkich użytkowników Internetu. Użytkownicy mogą tam wymieniać się opiniami na dany temat, zamieszczać zdjęcia, filmy, komentować aktywność innych użytkowników, lub zrzeszać się w mniejszych grupach. Na ogół, by korzystać z Internetu, użytkownicy posługują się komputerami osobistymi, jednak od pewnego czasu co raz bardziej popularne jest korzystanie z sieci poprzez urządzenia mobilne. Jeżeli chodzi o tzw. mobilny ruch internetowy, w rankingach przoduje Nigeria, w której udział mobilnego ruchu internetowego wynosi 80%. Polska w tych badaniach plasuje się na 6 miejscu z wynikiem 51%.
Na czym polega ochrona własności intelektualnej?
Przechodząc do wątku o ochronie własności intelektualnej, warto by zastanowić się najpierw na czym ta ochrona polega oraz czym konkretnie się zajmuje. Najpierw jednak należy odpowiedzieć sobie na pytanie: Czym jest własność intelektualna i co zalicza się w jej poczet? Otóż, poprzez własność intelektualną rozumie się wszystko, co jest wynikiem pracy umysłowej i zostało ujęte w postaci materialnej, na przykład: książki, zdjęcia, patenty, projekty, artykuły, itp. Natomiast prawo własności intelektualnej staje jakoby na straży tych rzeczy i pozwala autorowi na zapewnienie sobie na nie wyłączności.
Pan Piotr Dynowski, szef Departamentu Prawa Własności Intelektualnej Kancelarii Bird&Bird, w wywiadzie dla Gazeta Prawna.pl zauważył, że jednym z najbardziej rozpowszechnionych sposobów naruszeń praw własności intelektualnej jest piractwo. Rozumie się przez nie nielegalne pobieranie z Internetu takich plików jak np. muzyka, książki czy filmy, i dalsze ich rozpowszechnianie. Niewątpliwie więc objawia nam się już tu ciemniejsza strona Internetu, zwłaszcza, że stron z możliwością nielegalnego ściągania materiałów jest co nie miara. W ścisłej światowej czołówce piractwa znajdziemy takie portale jak: Catshere.net , Fileshark.pl, Torrentz.eu oraz, co ciekawe, polski portal chomikuj.pl. W istocie, Polacy są autorami serwisów, do których niemal nieustannie spływają wnioski o usunięcie danych materiałów z wyników wyszukiwania. W jednym miesiącu firma Google, skarży się na Chomika średnio ok. 400 razy i wykazuje ponad pół miliona treści niezgodnych z prawem. Widzimy tu jasno, że Internet oprócz swoich niepodważalnych walorów jest również miejscem rozkwitania przestępczości, która naraża twórców na kuriozalne straty, przed którymi bardzo trudno się obronić.
Sukcesy w walce z piractwem w Internecie
Mimo wszystko jednak, na kartach historii utrwaliło się wiele udanych procesów, które doprowadziły do upadku poszczególnych stron pirackich. Procesem, który uznaje się za symboliczny początek walki z piractwem jest sprawa portalu Napster. Na początku istnienia był on jedynie zwyczajnym miejscem wymiany plików, jednak z czasem użytkownicy zaczęli tam udostępniać swoją prywatną muzykę, co sprawiło, że portal przeistoczył się w najpopularniejsze miejsce darmowego udostępniania utworów muzycznych. Czarny rynek internetowy kwitł do momentu gdy, jak to się mówi, trafiła kosa na kamień. W roku 2000, zespół Metallica wytoczył Napsterowi proces za opublikowanie demo ich utworu „I desappear”, co wywołało lawinę kolejnych pozwów innych wytwórni przeciw portalowi. Ostatecznie doprowadziło to Napstera do przymusu zapłacenia 36 milionów dolarów kary, co z kolei doprowadziło do upadku portalu. Obecnie Napster ponownie funkcjonuje w wirtualnym świecie, jednak tym razem jako legalny portal muzyczny. Przykładem udanego procesu w Polsce, może być sprawa przeciw portalowi kinomaniak.tv, który po przegranym procesie był zmuszony do zaprzestania dalszej działalności.
Podejmując się oceny Internetu, nie sposób nie zwrócić uwagi na wszystkie dobrodziejstwa, jakie jemu zawdzięczamy, na czele z możliwością komunikacji niemal z całym światem. Należy jednak mieć na uwadze również fakt, że ogromna liczba twórców została ograbiona ze swojej twórczości właśnie za przyczyną Internetu i tych jego użytkowników, którzy nagminnie łamią prawo. Warto więc zadać sobie samemu pytanie: W jaki sposób ja korzystam z Internetu i czy przypadkiem nie przyczyniam się do szerzenia piractwa w sieci.